Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK
Opis zabytku
Klasztor Świętej Trójcy i Zbawiciela w Wojnowie
Klasztor staroobrzędowców w Wojnowie wybudowany w drugiej połowie XIX wieku nad jeziorem Duś. W budynku klasztornym okazały ikonostas oraz księgi liturgiczne. Nieopodal przyklasztorny cmentarz.
Historia
Decyzję o założeniu męskiego klasztoru w Wojnowie podjęto prawdopodobnie już w roku 1845. Zamierzano rozbudować istniejącą tu nad jeziorem Duś pustelnię założoną w 1836 roku przez starca Ławrencjusza Grigorjewa Rastropina. Organizację powierzono Piotrowi Iwanowiczowi Ledniewowi. Klasztor powstał w 1847 roku.Pierwszym formalnym przeorem został Michał Chawronin, po nim zaś Paweł Ledniew, który pełnił tę funkcję w latach 1852-1867. W tym czasie rozbudował klasztor, postawił nowe budynki gospodarcze i założył bibliotekę. W klasztorze zajmowano się również nauczaniem chłopców. W Piszu w roku 1859 zaczął organizować własną drukarnię. W 1867 roku odszedł z Wojnowa, przeszedł na jednowierstwo i klasztor zaczął chylić się ku upadkowi. Kupił go w roku 1884 staroobrzędowiec Ulian Slowik.Pragnąc zahamować upadek klasztoru i zatrzymać przechodzenie starowierców na jednowierstwo, postanowiono zorganizować w Wojnowie klasztor żeński. Przysłano z Moskwy w 1885 roku zakonnicę Eupraksję (Helena Pietrowna Dikopolska), która z czasem odkupiła klasztor wraz z ziemią. Funkcjonował on sprawnie do II wojny światowej. W roku 1968, po śmierci ostatniej przeoryszy klasztoru, jego właścicielem został Leon Ludwikowski. Dnia 8 kwietnia 2006 roku zmarła ostatnia zakonnica.
Opis architektoniczny
Klasztor został wybudowany w roku 1847. Był rozbudowywany w latach 1852-1867 przez przeora Pawła Ledniewa o budynki gospodarcze.Molenna klasztorna w Wojnowie została wybudowana w obecnym kształcie w drugiej połowie wieku XIX przez mnicha Szymona. Murowana, nie posiada wielu charakterystycznych elementów budownictwa staroruskiego. Umieszczone są na niej ośmiokończaste krzyże. Budynek jest piętrowy nakryty dwuspadowym dachem. Od strony zachodniej dobudowana, wystająca poza obręb budynku, trzypiętrowa wieża z zewnętrznym wejściem nakryta dachem namiotowym i zwieńczona krzyżem. Znajduje się w niej dzwon uruchamiany za pomocą uderzeń tzw. jazyka (serce dzwonu).Na parterze umiejscowiona główna molenna. Zgodnie z tradycją zajmuje wschodnią część budynku. Na ścianie znajduje się ikonostas, w nim ikony, m. in. wizerunki Trójcy Świętej i Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Wystawione są również święte księgi liturgiczne, świece, krzyże i lestowka (staroobrzędowy różaniec). Z sufitu zwiesza się posrebrzany żyrandol (panikadiło) ofiarowany przez bogatego kupca z Tichonkina z Kazania. Druga molenna z małej, nieco wydłużonej salce oraz cela zakonnic i schody prowadzące na piętro. Tam znajdują się cele mniszek. Jedna z nich posiada okno z widokiem na główną molennę.
Ciekawostki
Na terenie zespołu klasztornego znajdują się: dom zakonny, dwa domy furtialne, murowana z cegły brama wjazdowa i budynki gospodarcze. Zachowały się pozostałości muru otaczającego klasztorny folwark. Niedaleko są umiejscowione dwa cmentarze staroobrzędowców.
Informacje praktyczne
- tel. 87 425-70-30, tel. kom. 605 657 668, 601 378 877
- klasztor wraz z zabudowaniami gospodarczymi są własnością prywatną
- parking dla autokarów
- zwiedzanie jest odpłatne
- możliwość noclegu w gospodarstwie agroturystycznym
- sklepik z pamiątkami
- czas zwiedzania całości – około godziny
W Wojnowie znajdują się również:
- molenna wiejska zbudowana z czerwonej cegły w latach 1923-1927,
- cerkiew prawosławna drewniana wybudowana w latach 1922-1927 według projektu ks. Aleksandra Awajewa z Tweru; obecnie cerkiew klasztorna, przy niej prawosławny klasztor żeński p.w. Opieki Matki Bożej,
- cmentarz prawosławny,
- drewniane chaty z końca XIX i początku XX w.
